Abstrakt:

Przedstawiono nową metodę pomiaru skrętu przędzy nazwana metodą obustronnego przekręcania próbki, która eliminuje niektóre błędy występujące w metodzie „odwrotnego skrętu”. W metodzie tej próbka przędzy jest rozkręcana i skręcana do skrętu odwrotnego dwoma zaciskami obracającymi się w przeciwnych kierunkach. Naprężenie wstępne próbki działa w jej środku, powodując jej niewielkie „załamanie”, co w czasie jej rozkręcania i skręcania eliminuje powstawanie zjawiska „balonowania”. Dla metody tej zostało opracowane nowe rozwiązanie skrętomierza, który otrzymał nazwę Twist-tester CZ/V-1. Skrętomierz CZ/V-1 posiada dwa obrotowe zaciski o jednakowych, przeciwnych obrotach oraz specjalne urządzenie naprężające wstępnie próbkę przędzy w jej środku. Analiza porównawcza wyników badań skrętu uzyskanych metodą obustronnego przekręcania i metodą odwrotnego skrętu przy stosowaniu skrętomierza Zweigle’a wykazała, iż nowa metoda jest bardziej dokładna i o 50% mniej czuła na wartości naprężeń wstępnych. W nowej metodzie nie występuje zjawisko „balonowania” próbki w czasie pomiaru jej skrętu a zatem nie występuje jej niekontrolowane wydłużanie się, spowodowane rozślizgiwaniem się włókien. Metoda obustronnego przekręcania i skrętomierz CZ/V-1 zostały sprawdzone na przędzach testowych obrączkowych i bezwrzecionowych. Uzyskane wyniki potwierdziły wyższość nad dotychczasowymi rozwiązaniami w dziedzinie badań skrętu przędz. Nowa metoda i urządzenie CZ/V-1 zostały zgłoszone do ochrony w Urzędzie Patentowym RP pod numerem P-344096.